Thứ Hai, 23 tháng 3, 2020

渡情 độ tình

西湖美景 三月天哎
tây hồ mĩ cảnh   tam nguyệt thiên ai
cảnh đẹp Tây hồ những ngày tháng ba
春雨如酒 柳如煙哎
xuân vũ như tửu   liễu như yên ai
Mưa xuân như rượu liễu như khói bay
有緣千里來相會
hữu duyên thiên lí lai tương hội
Nếu có duyên dù xa ngàn dặm cũng đến gặp nhau
無緣對面手難牽
vô duyên đối diện thủ nan khiên
Còn nếu vô duyên dù ngay trước mặt cũng không được tay nắm tay
十年修得同船渡
thập niên tu đắc đồng thuyền độ
Tu được mười năm mới ngồi chung được một thuyền
百年修得共枕眠
bách niên tu đắc cộng chẩm miên
Tu được trăm năm mới được cùng chung chăn gối

若是千呀年呀有造化
nhược thị thiên nha niên nha hữu tạo hóa
Nếu như ngàn năm có tạo hoá
白首同心在眼前
bạch thủ đồng tâm tại nhãn tiền
thì bạch thủ đồng tâm là thấy ở trước mắt
若是千呀年呀有造化
nhược thị thiên nha niên nha hữu tạo hóa

白首同心在眼前
bạch thủ đồng tâm tại nhãn tiền


Độ 渡 là cái bến đò bên bờ sông, ở đây là bên bờ Tây Hồ. Tây Hồ được ví như thiên đàng nơi hạ giới. Tây hồ thuộc Thành phố Hàng Châu, Trung Quốc. Trên có thiên đàng, dưới có Tô Hàng. Hàng Châu cảnh đẹp, Tô Châu gái đẹp.

Các bạn muốn theo học ĐSMT lưu ý:

  1. Nếu các bạn có thể cài đặt được giac (XCAS) lên máy tính MS Windows và cấu hinh Windows thấy được giac thì cho thầy biết.
  2. Thầy sẽ hướng dẫn cài, hướng dẫn cấu hình và cho 1 bài bài test trên MS Windows.
  3. Nếu mọi việc OK thì các bạn chỉ cần chạy ĐSMT trên Windows không mất 50 GB (max) hoặc 20 GB (min) trên đĩa cứng.
  4. Nếu mọi cách trên Windows đều không thành công (không được nói thất bại :) ) thì vào ngày 24/4/2020 thầy sẽ có 1 video quay lại toàn bộ quá trinh (theo thời gian thực) việc cài Ubuntu 20.04 lên một máy tính Windows mà không đụng chạm gì đến máy tính Windows của các bạn.
  5. Khi đó các bạn có thể chạy hai hệ điều hành: một hệ diều hành miễn phí khá phổ biến ở VN và trên thế giới, và một hệ diều hành trả phí (không quá mắc) nhưng các software chạy trên hệ điều hành đó rất mắc :( Khi các bạn cài xong một máy tính Ubuntu, mọi phần mềm chạy trên máy tính này (không thiếu thứ gì) đều miễn phí.

---------------------------------------------------
PS. Sở dĩ thầy mở lớp ĐSMT vì một món nợ 10 năm với các cưu sinh viên đã theo học LaTeX với thầy từ những ngày xa xưa đó. Hồi đó thầy dự định dạy ĐSMT sau khi bế giảng lớp LaTeX, nhưng không biết tại sao lại không tiến hành được. Thầy có lỗi với họ. Vì sự chậm trễ này mà thế hệ bây giờ có cơ hội làm quen với ĐSMT và chắc chắn sẽ am hiểu XCAS để làm lợi thế khi tốt nghiệp ĐH.

Ai giỏi maple sẽ có một lợi thế rất lớn. Ai không giỏi maple thì bắt đầu từ đầu. Không bao giờ là muộn khi các em còn quá trẻ :)

Thầy chưa chạy XCAS trên MacOS bao giờ nhưng nếu các em quan tâm thầy sẽ thử. Thầy chạy MacOS trên máy ảo được tạo bởi Virtualbox trên Ubuntu.

SV nào hiếu kỳ có thể lên đây để đoc, nhưng tuyệt đối không được sợ khi thấy sự vĩ đại của nó. Chúng ta là nhà sư phạm, chúng ta sẽ có cách tiếp cận:

https://www-fourier.ujf-grenoble.fr/~parisse/giac.html

Thư của Soeur Yamagata (山形) gửi Yoshioka (吉岡) (tiếp theo)

私が棄てた女

遠藤周作



Tôi đã mấy lần nói chuyện với cô ấy về chúa trời của tôi. Mi-xu không lảng tránh những câu chuyện như vậy, nhưng tôi cũng không thể thuyết phục nổi cô ấy, và không phải vì rằng tôi không bảo vệ được chân lý trong niềm tin của tôi.

Còn việc mà tôi sắp kể dưới đây, xảy ra vào đầu tháng chạp năm ngoái.

Trong bệnh viện của chúng tôi có bốn em bé (chắc anh ngạc nhiên rằng trẻ em cũng bị bệnh Hăng-xen, nhưng chúng càng nặng hơn. Bệnh không gặp sức đề kháng của cơ thể trẻ em nên phát triển rất nhanh). Chắc anh biết rằng Mi-xu rất yêu trẻ em và dành cho chúng hầu hết toàn bộ số tiền lương của mình. Trong số mấy đứa trẻ bị bệnh có cháu trai sáu tuổi Xô-chi-an. Vi khuẩn hủi đã làm tê liệt hệ thống thần kinh của cháu. Không có hy vọng gì để cứu chữa nữa cả. Đến cả pê-nê-xi-lin cũng đã mất hết tác dụng.

Ba ngày đêm liền Mi-xu không rời khỏi cháu bé. Cô ấy đã hoàn toàn kiệt sức, mắt đỏ ngầu. Tôi buộc phải ra lệnh cho Mi-xu về buồng nghỉ, nhưng cô ấy phản đối:

- Không có em, Xô-chi-an sẽ không chịu…

Những ngón tay của cô ấy đã đỏ tấy lên vì phải đập nước đá để băng bó.

- Chị sẽ cho người thay em, em đừng lo. Đứng không vững nữa rồi kìa.

- Không, không! Đêm hôm qua em cầu chúa bắt em phải bị hủi, để cho Xô-chi-an khỏi bệnh. Nếu như quả có chúa… ngài cần phải nghe lời cầu của em.

- Em không được nói thế, - Tôi gay gắt ra lệnh. - và phải đi ngủ ngay, nhìn em thật là đáng sợ.

Đến bây giờ tôi vẫn thấy trước mặt mình Mi-xu quỳ trên mặt sàn lạnh buốt của bệnh viện và cầu chúa cho cô phải chịu bất cứ sự khổ ải nào để cho cháu bé Xô-chi-an khỏi đau đớn. Nếu anh biết Mi-xu, chắc anh sẽ hiểu rằng sự việc quả là như vậy.

Năm ngày sau cháu bé chết.

Tôi sẽ không kể việc gì xảy ra với Mi-xu, cô ấy bảo tôi:

- Em không còn tin vào chúa nữa, hoặc nếu có chúa, ông ta là kẻ độc ác và đáng sợ. Tại sao đứa bé không có tội tình gì kia phải chịu đau đớn như vậy? Không có chúa, không …

Hình như Mi-xu vung cả nắm tay nhỏ bé của mình ra trước mặt chúa trời đe dọa. “ Mà thực ra, - tôi nghĩ, - tại sao những người tốt bụng, lương thiện lại phải đau khổ, còn những kẻ đểu giả lại sung sướng?” Mi-xu phủ nhận chúa, cho rằng chúa có lỗi trong các đau khổ đó. Làm sao giải thích cho cô ấy hiểu rằng những việc làm xấu xa diễn ra trái với ý muốn của chúa và chúa cũng đau khổ cùng với con người?

Nhưng không có sự đau khổ nào có thể so sánh được với sự tuyệt vọng của con người cô đơn khi người đó biết rằng không ai quan tâm đến mình cả. Và tuy thế, tôi vẫn cho rằng thậm chí ở trong hoang mạc không người, con người vẫn không một mình. Làm sao có thể giải thích cho Mi-xu rằng chúa liên kết tất cả chúng ta lại. Còn Mi-xu là một trong những mắt xích mà nhờ đó chúa liên kết mọi người lại với nhau. Nhưng chính cô ấy lại không hề biết đến điều đó.

Xin lỗi anh rằng tôi đã viết quá nhiều về chuyện không liên quan trực tiếp điều cơ bản của lá thư chúng ta, và có lẽ lại rất không mạch lạc. Chính tôi cũng cần phải tìm hiểu thêm nhiều điều trong số phận cuộc đời của Mi-xu.

Bây giờ kể đến cái ngày đau buồn khi Mi-xu gặp nạn.

Việc xảy ra ngày 22 tháng 12. Hai mươi bốn là lễ chúa giáng sinh, và chúng tôi luôn có lệ chuẩn bị quà cho người bệnh. Ngân quỹ của chúng tôi rất ít ỏi, nhưng dù sao chúng tôi cũng tìm cách chi ít nhiều cho quà giáng sinh.

Ngày hai mươi buổi trưa, tôi bảo Mi-xu đi Ô-đem-ba bán trứng và những đồ thêu do những người bệnh nhẹ làm ra, lấy tiền mua một vài thứ quà gì đó.

Bây giờ tôi nghĩ rằng sẽ chẳng có việc gì xảy ra nếu lần đó tôi tự đi. Nhưng Mi-xu rất thích những lần đi như thế, và hôm đó tôi lại bận.

Ba giờ chiều cô ấy từ bệnh viện đi trên chiếc xe tải của Xi-ma-ta, một lái xe làm ở chỗ chúng tôi.

Như thường lệ, cô ấy hát “Những ngọn núi It-du” và các bệnh nhân gọi nói theo:

- Mit-chi-an, nhớ đừng bán rẻ nhé! Và dọc đường đừng đánh vỡ hết trứng đấy!

Bốn giờ rưỡi có tiếng chuông điện thoại. Từ đồn cảnh sát Ô-đem-ba gọi đến. Người ta báo cho chúng tôi số hiệu bệnh viện nơi Mi-xu được đưa đến để cấp cứu. Khi đặt ống nghe xuống, tay tôi run bắn lên.

Tôi trông thấy Mi-xu đang nằm bất tỉnh trên giường nệm trắng. Hai lỗ mũi gắn hai ống cao su để truyền dưỡng khí. Chân và tay đầy những vết tiêm - phải truyền máu cho cô. Bộ ngực nhỏ của Mi-xu khẽ phập phồng.

Xi-ma-ta kể lại rằng khi Mi-xu đi qua quảng trường trước nhà ga, một chiếc xe hơi lao đến. Nếu Mi-xu vứt sọt trứng xuống, cô ấy có thể chạy thoát. Trứng bắn ra tung tóe khắp quảng trường, và lúc cô còn tỉnh, cứ nhắc đi nhắc lại:

- Trứng, trứng…

Cô ấy nằm bất tỉnh hôn mê mất bốn tiếng đồng hồ.

- Cô ấy có trái tim rất khỏe, - Các bác sĩ nói.- Nếu không, đã chết từ lâu.

Mi-xu được tiếp long não liên tục, nhưng vô hiệu: 10 giờ hai mươi phút tối Mi-xu không còn nữa. Trước đó một lúc tôi gọi điện về nhà thờ ở Ô-đem-ba xin vị cha cố cầu nguyện cho linh hồn của cô ấy.

Trong khi mê sảng, có một lần Mi-xu kêu lên thành tiếng. Nếu tôi không nghe ra những lời của cô ấy, tôi đã không viết cho anh những bức thư dài như thế này. Tôi không biết quan hệ giữa anh với Mi-xu như thế nào. Mi-xu không bao giờ nói gì với tôi cả. Nhưng những lời cuối cùng của Mi-xu thốt lên, phải cố gắng mở to cặp mắt đã cứng đờ, là:

- Vĩnh biệt anh, I-ô-xi-ô-ca …

Tôi vừa mới gửi tất cả đồ đạc của Mi-xu cho cha cô ấy: một va-li, cặp áo lót và một áo khoác ngoài đã cũ. Cầm lấy những đồ vật đó, tôi lại nhớ đến những điều mà đã từ lâu làm tôi phải suy nghĩ.

Nếu như chúa ra lệnh cho tôi gọi tên người gần gũi nhất đối với tôi, tôi không ngập ngừng gọi ngay tên Mi-xu. Nếu chúa hỏi tôi, tôi muốn trở thành người như thế nào, không cần nghĩ ngợi, tôi đáp ngay: Như Mi-xu…”

Thứ Bảy, 21 tháng 3, 2020

Mở lớp dạy Đại số máy tính

Thầy Sơn dự định mở một lớp dạy đại số máy tính cho sinh viên.

Muốn theo học các sinh viên phải đáp ứng các điều kiện sau đây:

  1. Hoặc là biết sử dụng ubuntu hoặc là chấp nhập cài ubuntu 20.04 lên máy tính (dành cho nó tối đat 50GB và tối thiểu 20GB).

    Lưu ý đĩa cứng bây giờ rẻ (1TB=1000GB, giá chỉ có 1.500.000đ), 50GB bây giờ chỉ tốn 75k VNĐ (nói cho vui thôi, chứ đằng nào cũng mất 50GB trên đĩa cứng). 
  2. Hoặc là biết cài giac 1.5 lên MS Windows, đặc biệt cài đặt xong phải biết cấu hình cái máy tính Windows để Windows nó thấy được giac. Thầy Sơn không dùng MS Windows không giúp các bạn được.

    Riêng những ai sử dụng Ubuntu thầy sẽ hướng dẫn chi tiết.
  3. Tất nhiên biết sử dụng $\rm \LaTeX$.
  4. Còn lại chỉ có lòng say mê và muốn học. Thời gian: Hậu ncovid-19. Nhớ liên hệ thường xuyên trên blog này.

-------------------------------------------------
Lớp học miễn phí để khuyến khích các bạn dành 50 GB (75k VNĐ :) ) trên máy tính. Hiện nay GV THPT khá rành rẽ về LaTeX nhưng chưa có thầy cô nào đầu tư cho ĐS MT.

Vào ngày 23/4/2020 Canonical sẽ công bố bản phân phối Ubuntu 20.04 và vào cuối tháng 4/2020 TUG sẽ công bố TeXLive 2020.

Chữ “bình” trong Truyện Kiều bản KOM 1902

Trong Truyện Kiều, bản KOM 1902, có 4 chữ “bình”
  1. Chữ "bình" cái bình (một loại đồ gốm)
  2. Chữ "bình" 𤭸 cũng có nghĩa là cái bình (một loại đồ gốm), cách viết khác của chữ "bình" ở trên.
  3. Chữ "bình" có nghĩa là bằng phẳng, "bình diện" là mặt phẳng.
  4. Chữ "bình" có nghĩa là tấm rèm. Ở phòng khách được chia đôi, phía trước là để tiếp khách, phía sau để những thứ không muốn trưng ra. Chỗ chia đôi đó gọi là bình, như bình phong, trướng bình
  5. Chữ "bình" có cả thảo, có cả thuỷ, ta hiểu trôi trên mặt nước, lục bình chẳng hạn.
Vì vậy chữ "bình" trong từ điển Truyện Kiều của chúng tôi như sau:
  • Chữ bình thứ nhất (giản thể) viết là \bình
  • Chữ bình thứ hai (phồn thể) 𤭸 viết là \Bình
  • Chữ bình thứ ba viết là \BÌnh
  • Chữ bình thứ tư viết là \BÌNh

Thứ Sáu, 13 tháng 3, 2020

Chữ "hồ" trong Truyện Kiều bản Kiều oánh Mậu 1902

Trong Truyện Kiều có 19 chữ "hồ" có cách viết khác nhau và tất nhiên nghĩa cũng khác nhau. Chúng tôi liệt kê như sau:
  1. hồ cầm 胡 琴 (câu 32)
  2. Song hồ 窓 糊 (Câu 283)
  3. Màu hồ 牟 糊 (Câu 971)
  4. Trướng hồ 帳 湖 (Câu 1477)
  5. Giang hồ 江 湖 (Câu 1597, 1991,2175)
  6. Sơn hồ 山 湖 (Câu 1917)
  7. Hồ Tôn Hiến 胡 宗 憲 (Câu 2454,2509, 2515,2542,2565,2574,2592,2598,)
  8. hồ đồ 糊 塗 (Câu 2464)
  9. hồ nghi 狐 񠡳 (Câu 3004)
  10. hồ điệp 蝴 蝶 (Câu 3200)
Trong đó
  1. Chữ hồ xuất hiện nhiều nhất, 9 lần, ý nghĩa "họ hồ" , "hồ cầm" (một loại đàn).
  2. Chữ hồ xuất hiện 3 lần, ý nghĩa "ao hồ, sông hồ, sơn hồ (giống non bộ)").
  3. Chữ hồ xuất hiện 3 lần, ý nghĩa "bột nhuyển khuấy thành hồ, hồ đồ").
  4. Các chữ hồ đồ 糊 塗, hồ nghi 狐 񠡳 và hồ điệp 蝴 蝶 là các từ kép



Do đó Từ điển chữ Nôm của chúng tôi sẽ viết:
  1. chữ hồ (thứ nhất) là hồ,
  2. chữ hồ (thứ hai) là Hồ,
  3. chữ hồ thứ ba là HỒ,
  4. còn ba từ kép sẽ viết liền nhau (hồ-đồ, hồ-nghi, hồ-điệp).